- Synopsis
-
Seventy-two and 21037
“To some the voyage is an incident, to some a life time event, and there comes a day, when the two become one”. Charlie Chaplin.
1906.1940.1942.2013. Byczyna. Katowice. Hof. Munich. Dachau. Hartheim.
The story behind Edyta Mąsior's artistic project began many years ago in Chrzanów where the artist had spent her childhood whilst living with her Grandmother, whose first husband, Ludwik Jurkiewicz, known to her at the time as a little girl only from a portrait, had one day gone to work and never since came back. He was 34 years old. The year was 1940. Years had passed with no trace of him. Searches had been undertaken with no results. It is only in 2013 that the truth of his real fate was finally revealed.
A research was conducted by the Institute of National Remembrance and revealed that in October of 1940 the latter had been arrested and jailed in Katowice, and three weeks later transported to Hof, then to Munich, and finally to the Dachau camp. At the end of January 1942 he was transferred to a camp in Hartheim where he died.
Edyta Mąsior took on this story and interpreted its correlation in relation to two numbers: seventy-two and 21037. The first number indicates the amount of years that had elapsed in the search, while the second represents the number that was given to him as a camp prisoner. Along with the two numbers she also included a story about time travel: defined by a few dates, many stops along the way and an unknown ending. A journey into the depths of her childhood marked along with some shreds of memory in an attempt to reach the goal she had set herself.
Edyta Mąsior’s work with this project is a kind of diary of a journey. Sketches, photos, images overlapping and translocated, a mixture of the real and the imaginary, of what had really happened and what was perhaps only a dreamlike vision, like the artist herself explains it “after you wake up and you realise that you just dreamt something, you have unsealed some stories that have yet been written down, it becomes clear at that moment that their memory will not vanish”.
EXHIBITION RECORD
2016 : Art Beats ΙΙΙ: The disease of art. The art of disease, The Onassis Cardiac Surgery Centre, Athens, Greece
2013 : Seventy Two and 21037, Gallery Dom Norymberski, Cracow, Poland
2010 : 2nd International Biennale of Graphic Digital Arts, Museum of City of Gdynia, Gdynia, Poland
-
Siedemdziesiąt dwa i 21037
„Dla niektórych podróż to tylko zdarzenie, dla innych jest wydarzeniem życia,
ale przychodzi dzień, kiedy te dwa stają się jednym”. Charlie Chaplin.
1906.1940.1942.2013. Byczyna. Katowice. Hof. Monachium. Dachau. Hartheim.
Historia, do której nawiązuje Edyta Mąsior zaczyna się przed laty w Chrzanowie, gdzie artystka spędza dzieciństwo. Mąż Babci, Ludwik Jurkiewicz, znany dziewczynce tylko z portretu, wyszedł pewnego dnia do pracy i nigdy nie wrócił. Miał 34 lata. Był to rok 1940. Przez lata nie udało się natrafić na właściwy ślad, a prowadzone poszukiwania nie przynosiły rezultatów. Dopiero w 2013 udało się poznać jego losy.
W efekcie zapytania skierowanego do Instytut Pamięci Narodowej i następujących po tym poszukiwaniach ustalono, że w październiku 1940 roku został aresztowany i osadzony w więzieniu w Katowicach, trzy tygodnie później był przewieziony do Hof, potem do Monachium, a stamtąd do obozu w Dachau. Pod koniec stycznia 1942 został przetransportowany do obozu w Hartheim, gdzie zakończyło się jego życie.
Edyta Mąsior historie te ujęła w klamrę dwóch odniesień: siedemdziesiąt dwa i 21037. Pierwsza z nich obejmuje czas poszukiwań, druga to jego numer obozowy. Pomiędzy nimi zawarta jest historia o podróży w czasie: wyznaczają ją daty, miejsca i długo niewiadomy koniec.
To droga w głąb dzieciństwa, której rutę wyznaczyły okruchy pamięci i wiara w dotarcie do celu.
Prace Edyty Mąsior to swoisty dziennik podróży. To szkice, zdjęcia i nakładające się na siebie obrazy, to mieszanka tego, co rzeczywiste i nierealne. Tego, co się zdarzyło naprawdę i tego, co było senną fantasmagorią, bo jak pisze sama artystka „po obudzeniu, gdy okazuje się, że sen rozpieczętował niespisane dotąd historie, staje się jasne, że pamięć o nich nie minie”.
-
Eβδομήντα δύο και 21037
«Για κάποιους, το ταξίδι είναι ένα γεγονός, για άλλους είναι συμβάν της ζωής,
αλλά έρχεται μια μέρα, που αυτά τα δύο γίνονται ένα». Charlie Chaplin.
1906.1940.1942.2013. Μπυτσύνα. Κατοβίτσε, Χόφ. Μόναχο. Νταχάου. Χαρτχείμ.
Η ιστορία την οποία διηγείται Edyta Mąsior μέσω του έργου αρχίζει πριν από χρόνια στο Χζάνουβ. Εκεί περνάει τα παιδικά της χρόνια, στην Γιαγιά της. O σύζυγος της Γιαγιάς, Λούδβικ Ϊουρκιέβιτς, τον οποίον το κορίτσι γνωρίζει μόνο από ένα πορτρέτο, έφυγε μια μέρα για τη δουλειά του και δεν επέστρεψε ποτέ. Ήταν 34 χρονών. Ήταν το έτος 1940. Για πολλά χρόνια δεν είχε βρεθεί κανένα ίχνος του, ούτε οι έρευνες οδηγούσαν πουθενά. Ήταν μόνο το 2013 όταν έχει αποκριθεί η μοίρα του.
Η έρευνα του Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης απέδειξε ότι τον Οκτώβριο του 1940 συνελήφθη και φυλακίσθηκε στο Κατοβίτσ˙τρεις εβδομάδες αργότερα μεταφέρθηκε στο Χόφ, στη συνέχεια στο Μόναχο, και από εκεί στο στρατόπεδο του Νταχάου. Στα τέλη του Γενάρη του 1942 μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο του Χαρτχείμ όπου και έχασε τη ζωή του.
Η Edyta Mąsior την ιστορία αυτή έχει περιληφθεί μέσω δύο αριθμών: εβδομήντα δύο και 21037. Ο πρώτος (αριθμός) εμπεριέχει τα χρόνια της αναζήτησης και ο δεύτερος είναι το νούμερο του κρατούμενου στο στρατόπεδο. Μεταξύ αυτών εκτυλίσσεται η ιστορία ενός ταξιδιού στο χρόνο: καθορίζεται από μερικές ημερομηνίες, με πολλές στάσεις και άγνωστο προορισμό. Πρόκειται για ένα ταξίδι στα βάθη των παιδικών χρόνων που σηματοδότησε η μνήμη και η πίστη στην επίτευξη του στόχου.
Το έργο της Edyta Mąsior είναι ένα είδος οδοιπορικού στο χρόνο, ημερολογίου του ταξιδιού. Σχέδια, φωτογραφίες και μετατοπισμένες εικόνες. Ένα μίγμα του πραγματικού και του φανταστικού. Ένα απόσφραγισμένο όνειρο, γιατί, όπως λέει η ίδια «όταν ξυπνάς και συνειδητοποιείς ότι το όνειρο αποκαλύπτει άγραφες ιστορίες, τότε είναι ξεκάθαρο ότι η μνήμη τους δεν εξαφανίζεται».
